Archieven
Zoek naar Goesenaren uit het verleden in de aktes van de burgerlijke stand en bevolkingsregisters
of duik in de archieven die zijn ondergebracht bij het Gemeentearchief.
In het gemeentearchief van Goes kun je op vele manieren onderzoek doen naar het verleden. Zo zijn wij niet alleen in het bezit van het archief van de stad Goes—dat begint in de vijftiende eeuw—maar ook van de archieven van de dorpen Kloetinge, Wilhelminadorp, Kattendijke, Wolphaartsdijk, Oud-Sabbinge, ’s-Heer Arendskerke en ’s-Heer Hendrikskinderen. De archieven van de weeskamer, rechtbanken en notariële archieven herbergen een schat aan gegevens, net als die van de plaatselijke kerken en verenigingen.
Stamboomonderzoek
Door het programma Verborgen Verleden ben je misschien wel op het idee gekomen om je eigen stamboom te onderzoeken. Maar hoe begin je aan zoiets?
Burgerlijke stand en bevolkingsregisters
In het bevolkingsregister vind je informatie over de gezinssamenstelling en de veranderingen daarin over een bepaalde periode. Naast namen en geboortedata en –plaatsen werden ook adressen, beroepen en kerklidmaatschappen opgenomen.
Bidprentjes
De Katholieke bidprentjes zijn kleine ‘gedachtenisprentjes’, veelal uitgegeven als aandenken bij het overlijden van een dierbare en soms ook als herinnering aan de sacramenten van het doopsel, de eerste communie, het vormsel, het huwelijk of het priesterschap.
Weeskamer
Elke stad en elk dorp of ‘heerlijkheid’ in Zeeland had vóór 1811 een eigen college van weesmeesters, de zogenaamde ‘weeskamer’, niet te verwarren met weeshuizen.
Charters
Een charter is een oorkonde die meestal op perkament is geschreven en waaraan, ter bevestiging van de echtheid van de inhoud van de tekst, één of meerdere zegels van belanghebbenden en getuigen zijn gehangen of opgedrukt.
Notariële akten
Het Gemeentearchief Goes beheert vele archieven van notarissen die in de huidige gemeente Goes hun standplaats hebben gehad, zowel vóór 1811 als erna.
Rechterlijke archieven
Het gemeentearchief heeft eind jaren zestig van de twintigste eeuw deze archieven van rechtbanken van Goes, ’s-Heer Hendrikskinderen, ’s-Heer Arendskerke, Kattendijke, Kloetinge, Oost-Beveland, Wissekerke en Wolphaartsdijk in bewaring gekregen van het Rijksarchief in Zeeland, nu het Zeeuws Archief.
Rederijkers
Rederijkers kwamen bijeen om literatuur te beoefenen. Als amateurdichters en literaire kunstenaars traden ze op en hielden ze publieke voordrachten.
Wat is een archief?
Een archief is het geheel van alle documenten die zijn opgemaakt of ontvangen door een organisatie of persoon als gevolg van zijn of haar maatschappelijke taken en/of werkzaamheden.
Het archiveren van deze documenten is meer dan alleen het bewaren van informatie. De stukken moet duurzaam toegankelijk worden gemaakt en gehouden zodat deze informatie ook in de toekomst vindbaar, leesbaar en betrouwbaar blijft. Daarom wordt van alle archieven door onze archiefmedewerkers een gestructureerde opsomming gemaakt in een archiefinventaris. Daarbij worden niet alle documenten blijvend bewaard, dat is afhankelijk van waardering en selectie, voorafgegaan door een zorgvuldige belangenafweging tussen informatiewaarde en beheerskosten.
Over onze archieven
Het Gemeentearchief Goes beheert allereerst archieven van de eigen gemeentelijke organisatie. Daarmee geeft de gemeente als overheidsorganisatie inzicht in de uitvoering van haar taken, legt zij verantwoording af aan haar burgers en biedt hun daarbij rechtszekerheid dat in gelijke gevallen ook gelijk is beslist. Overheidsinformatie uit archieven is bovendien een rijke bron voor het doen van wetenschappelijk onderzoek en kan voor sommige mensen een waardevolle getuigenis zijn van hun familiegeschiedenis en identiteit.
Behalve deze overheidsarchieven beheert het gemeentearchief ook archieven van de meest uiteenlopende organisaties en personen uit de lokale samenleving, bijvoorbeeld van kerkgenootschappen, personen of sportverenigingen. Wij beheren deze archieven om een zo veelzijdig mogelijk beeld te kunnen geven van de ontwikkelingen door de eeuwen heen in de lokale samenleving.
Naast een grote hoeveelheid archieven bevinden zich in onze archiefbewaarplaats ook een aantal collecties die niet aan te merken zijn als archieven. Het zijn bewust verzamelde documenten zoals boeken, foto’s, topografische kaarten en prenten.
Voor de indeling van de stukken over bijzondere onderwerpen is bij het Gemeentearchief Goes altijd gebruik gemaakt van de onderwerpenindeling zoals die voorkomt in de Basis Archief Code van de Vereniging van Nederlandse gemeenten. Er is dus bij het Gemeentearchief Goes sprake van standaardisatie bij het opstellen van een inventaris, wat het zoeken naar een bepaald onderwerp vergemakkelijkt. De archieven geven op hun eigen wijze een beeld van het dagelijks leven in Goes, Kloetinge, Kattendijke, ’s-Heer Arendskerke en Wolphaartsdijk.
Archief van de Stad Goes (1449 – 1851)
Goes heeft een prachtig oud stedelijk archief, zelfs een van de meest complete en best bewaard gebleven archieven van Zeeland. De oudste stukken dateren van 1449. Zestiende-eeuwse afschriften brengen zelfs nog stukken aan het licht uit de dertiende eeuw! Helaas is uit de vroegste periode van de stad (Goes kreeg in 1405 stadsrechten) niet alles bewaard gebleven, zoals het oudste notulenboek of stadsrekeningen uit de vijftiende eeuw.
Uniek in het archief zijn de zogenaamde “voorbodenboeken” waarin de stedelijke verordeningen werden opgeschreven. Ze bevatten daarnaast ook lijsten van poorters en besluiten van het gerecht van Goes. Deze voorbodenboeken vangen aan in de vijftiende eeuw. Uit andere bronnen weten we dat er nog minstens één ouder exemplaar moet zijn geweest.
Het archief van de Stad Goes bevat veel correspondentie uit de zestiende eeuw. Vooral de negentiende-eeuwse brieven zijn zeer zorgvuldig door de secretarissen opgesteld en bewaard gebleven. Verslagen en notulen van vergaderingen zijn een onmisbare bron voor zowel de wetenschappelijk onderzoeker als de genealoog. Ze geven namelijk de besluitvorming weer van het stadsbestuur over alle zaken waarbij de stad betrokken was.