Wilhelminadorp

Aan het begin van de negentiende eeuw lieten Rotterdamse geldschieters een uitgestrekt schorrengebied ten noorden van Goes inpolderen. Dit wordt de Wilhelminapolder.

Opening van het kanaal van Goes naar de Oosterschelde in 1809

De Wilhelminapolder

Aan het begin van de negentiende eeuw laten Rotterdamse geldschieters een uitgestrekt schorrengebied ten noorden van Goes inpolderen als investering. Het gaat om de schorren Goenje, Hongersdijk en Mosselbank, gelegen tussen de Schenge en de Zuidvliet.

Het land zou een paar jaar lang de Lodewijkspolder genoemd worden, vernoemd naar Napoleon. In 1814 verandert dat: het gebied krijgt de naam Wilhelminapolder, naar Frederica Louise Wilhelmina van Pruissen, echtgenote van koning Willem I.

Door de polder loopt het kanaal van Goes naar de Oosterschelde. G.J. van den Bosch, eerste directeur van de Wilhelminapolder, ontwikkeld het gebied tot een groot landbouwbedrijf. Vanaf 1820 laat hij halverwege het kanaal bij de ophaalbrug huizen bouwen, waarmee Wilhelminadorp een feit is. Er wonen dat jaar 200 mensen. In de polder en het dorp draait alles om de landbouw. Een jaar later groeit het bewonersaantal al met vijftig man. Eén van de bekendste bewoners van de polder is Frans Naerebout, mensenredder en zeeloods. De maatschap die de polder als één geheel exploiteert, is met een oppervlak van 1800 hectare is in deze periode het grootste particuliere landbouwbedrijf van Nederland.

Kaart van den Wilhelmina en Oostbeveland Polder
Kaart van de Wilhelminapolder en Oostbeveland Polder omstreeks 1920

Het dorp

Wilhelminadorp heeft niet de typische opbouw die je verwacht in een Zuid-Bevelands dorp. Er is geen kerkring, marktveld of dorpsplein. Dat is logisch, want Wilhelminadorp ontstaat in de negentiende eeuw wanneer dorpen niet zoals in de middeleeuwen groeien als organisch geheel. In plaats daarvan begint het dorp bij de Oost- en Westhavendijk en de Burgstraat, waar de kerk komt te staan in 1840. Daarna komt er een weverij en een bewaarschool. Iman van den Bosch, die het bedrijf overneemt na zijn vaders dood in 1936, laat het dorp uitbloeien tot het verzorgingscentrum van de polder, met neringdoenden, ambachtslieden en de benodigde voorzieningen.

Hervormde kerk omstreeks 1928.
De hervormde kerk van Wilhelminadorp omstreeks 1928. Prentbriefkaart uitgegeven door Geense.

Archief

Het Gemeentearchief Goes beschikt over stukken betreffende Wilhelminadorp, deze bevinden zich in het archief van de Gemeente Kattendijke (1789-1969). De inventaris hiervan is online te bekijken. Om archiefstukken in te zien, neem contact op met het Gemeentearchief. Klik hier voor contactinformatie.

Bekijk de inventaris